Historia filozofii średniowiecznej

LITERATURA DO WYKŁADU KURSORYCZNEGO

  • W. Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1, Warszawa 1988.
  • Fr. Copleston, Historia filozofii, t. 2-3, tłum. S. Zalewski, Warszawa 2008.
  • É. Gilson, Historia filozofii chrześcijańskiej w wiekach średnich, tłum. S. Zalewski, Warszawa 1987.
  • É. Gilson, Duch filozofii średniowiecznej, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1958.
  • W. Seńko, Jak rozumieć filozofię średniowieczną, Kęty 2001.
  • J. Legowicz, Zarys historii filozofii, Warszawa 1980.
  • I. Dąmbska, Zarys historii filozofii greckiej, Lublin 1993.
  • Cz. Bartnik, Historia filozofii, Lublin 2001.
  • W. Tyburski, Historia filozofii i etyki do współczesności, Toruń 2002.
  • T. Pawlikowski, Zarys dziejów filozofii, Warszawa 2003.
  • É. Gilson, Tomizm, tłum. J. Rybałt, Warszawa 1998.

TEZY EGZAMINACYJNE   (kierunek: teologia – rok I)

  • Możliwość istnienia „filozofii chrześcijańskiej”. Źródła, historyczna doniosłość, ramy czasowe oraz cechy charakterystyczne. (Martin Heidegger i Étienne Gilson o tzw. „filozofii chrześcijańskiej”)
  • Bio i bibliografia św. Augustyna z Tagasty
  • Problem poznania i ujmowania rzeczywistości w myśli Augustyna. Nowy paradygmat poznawczy
  • Św. Augustyna z droga do poznania prawdy. Subiektywizm, teoria prawd wiecznych oraz illuminacja
  • „Teocentryczna metafizyka” św. Augustyna – argumenty
  • Człowiek jako dusza. Woluntarystyczna antropologia św. Augustyna
  • Istnienie i historia świata, jego powstawanie i charakter. Problem dobra i zła w świecie
  • Heteronomiczna etyka św. Augustyna. Zagadnienie „łaski” i jej konsekwencje
  • Boecjusz (św. Seweryn) i jego poglądy filozoficzne
  •  Pierwszy okres filozofii średniowiecznej do XII wieku – charakterystyka i przedstawiciele. Szkolnictwo, podział sztuk oraz główne nurty w myśli średniowiecznej
  •  Jan Szkot (Eriugena) i nurt panteistyczny. Problem poznania i predestynacji
  •  Św. Anzelm z Canterbury (wiara i rozum, absolutna realność pojęć i prawdy oraz dowód ontologiczny)
  •  Św. Bernard z Clairvaux i początki mistycyzmu średniowiecznego (tzw. „mistycyzm umiarkowany”)
  •  Hugo od św. Wiktora. „Między scholastyką a mistyką” – nurt syntetyczny w filozofii średniowiecznej
  •  Średniowieczny spór o „powszechniki” – historia sporu, główne stanowiska oraz przedstawiciele
  •  Szkoła w Chartres i początki średniowiecznego humanizmu. Idee i osiągnięcia
  •  „Filozofia arabska” w średniowieczu. Awicenna – jego teocentryczna metafizyka, teoria poznania i „kontrowersyjna” teoria intelektów oraz Awerroes i teoria tzw. „dwóch prawd”
  •  Bio i bibliografia św. Tomasza z Akwinu (Akwinaty)
  •  Metafizyka Akwinaty – główne założenia oraz jej istotne novum
  •  Problem Absolutu w myśli św. Tomasza  – boskie przymioty oraz tzw. naturalne „drogi” orzekania o Bycie Absolutnym
  •  Istota Bytu Absolutnego oraz dwa sposoby orzekania o niej w systemie św. Tomasza
  •  Relacja Boga do świata w systemie Akwinaty (transcendencja i immanencja). Główne założenia tezy o creatio ex nihilo
  •  Teoria poznania św. Tomasza z Akwinu – główne założenia
  •  Problem istnienia świata aniołów w myśli Akwinaty. Argumenty biblijne i poza biblijne
  •  Antropologia Akwinaty. Człowiek jako hylemorficzna jedność
  •  Dusza ludzka i jej atrybuty (czyli „niematerialność właściwych człowiekowi działań”) w ujęciu św. Tomasza. Problem zmartwychwstania oraz kontrowersje wokół „Questio 89 Sth ” i tzw. anima separata
  •  Filozofia społeczna św. Tomasza (model społeczny, ustrój oraz „dobro wspólne”)
  •  Św. Bonawentura i jego „augustynizm XIII wieku”
  •  Średniowieczny empiryzm Rogera Bacona
  •  Filozofia wiary i intuicji bł. Dunsa Szkota – jako próba syntezy skrajnego augustynizmu z myślą św. Tomasza. Szkotyzm – jako tzw. „trzecia droga”
  •  Wilhelm Ockham i jego filozofia krytyczna (tzw. „brzytwa Ockhama”)
  •  „Mistrz” Jan Eckhart i mistycyzm skrajny
  •  Kres średniowiecznej myśli scholastycznej i otwarcie się na „nową filozofię” XIV i XV wieku. (uniwersytety oraz Via moderna i Via antiqua)
  •  Scholastyka w Polsce. Główne nurty i ich przedstawiciele. Rola i doniosłość Uniwersytetu Krakowskiego. Tło historyczne oraz faktyczne przyczyny jego powstania

Do pobrania:
(pliki w formacie pdf)

  1. Literatura
  2. Tezy egzaminacyjne