Recenzje książki

„Pragnienie prawdy stanowi nieodłączny element ludzkiej natury”, a „wskazuje na to istnienie filozofii” – pisał 33 lata temu św. Jan Paweł II. Podkreślał też wówczas potrzebę realizacji tego pragnienia w wydaniu chrześcijańskim, mówiąc o „refleksji filozoficznej powstałej w żywotnym związku z wiarą” (Fides et ratio). Drugi już tom serii Principia Philosophiae Christianae jest wyraźnym znakiem istnienia we Wrocławiu środowiska, które wciela ten postulat w życie.

 Jak na chrześcijańską Tradycję przystało, także drugi tom, podobnie jak pierwszy, cechuje się prawdziwie katolickim rozmachem – w szerokim tego słowa znaczeniu. Zasięg rozważanych pytań rozciąga się bowiem od zagadnienia stworzenia świata z nicości, poprzez debaty toczone między mędrcami greckiej klasyki filozoficznej ponad dwadzieścia wieków temu, aż po problematykę współczesnego nam personalizmu. Co więc łączy spojrzenia w tak różnych kierunkach filozoficznych zainteresowań? Ich fundamentalność właśnie. Nieprzypadkowo przecież mamy do czynienia z cierpliwą prezentacją fundamentów chrześcijańskiej filozofii: wszak, nie o co innego, ale o owe principia przecież tutaj chodzi (…).

 Ufam, że uważny czytelnik nowego tomu Principia Philosophiae Christianae z zadowoleniem zakończy swoją lekturę, a ponieważ chrześcijańskie myślenie domaga się solidnej podstawy – dlatego też warto trudzić się nad jej nieustannym wzmacnianiem.

+ Bp prof. dr hab.  Andrzej Siemieniewski
Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu

---

Nieodżałowanej pamięci O. prof. Mieczysław Albert Krąpiec OP – w jednym z wywiadów udzielonych kilka lat przed swoją śmiercią – powiedział, że „filozofia wyszła z mitologii i, niestety, do mitologii powróciła”. Jeśli uznamy to stwierdzenie za prawdziwe, to natychmiast pojawia się pytanie, które filozofie powróciły dziś do „mitologii” i stały się wypaczeniem tej najstarszej gałęzi nauki, a które zasługują jeszcze na miano „zdrowej filozofii”? (…).
Jan Paweł II (jako lek, który może uleczyć zło nękające współczesną kulturę ducha) wskazał jasno na klasyczną filozofię chrześcijańską, która nie tylko opisuje rzeczywistość, ale szuka ostatecznych racji owej rzeczywistości; pyta, dlaczego coś jest, skoro nie musi być i dlaczego jest takie, jakie jest? Bazą dla tego typu filozofowania są dane pierwotnego doświadczenia, wobec których stawia się pytanie: «Dla-Czego»? (…). Owa orientacja filozoficzna doprowadziła do ciekawych rozwiązań we wszystkich dziedzinach filozofii: w metafizyce, epistemologii, kosmologii, a przede wszystkim w antropologii. Okazało się, że prawda odkrywana w tego rodzaju filozofii pozostaje zgodna z prawdą objawioną, chociaż jest osiągana na zupełnie odmiennej drodze (…).

Powyższe refleksje o doniosłości klasycznej, chrześcijańskiej wizji człowieka stanowią tło do zaprezentowania drugiego tomu Principia Philosophiae Christianae, który ukazał się na Papieskim Wydziale Teologicznym we Wrocławiu w 2020 r. – w pamiętnym roku panującej pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. W Przedmowie do tego tomu bp prof. Andrzej Siemieniewski napisał takie oto słowa: „Jak na chrześcijańską Tradycję przystało, także drugi tom, podobnie jak pierwszy, cechuje się prawdziwie katolickim rozmachem – w szerokim tego słowa znaczeniu. Zasięg rozważanych pytań rozciąga się bowiem od zagadnienia stworzenia świata z nicości, przez debaty toczone między mędrcami greckiej klasyki filozoficznej ponad dwadzieścia wieków temu, aż po problematykę współczesnego nam personalizmu”.
Rzeczywiście, w tomie tym znajdujemy 15 tekstów 12 autorów reprezentujących różne ośrodki filozoficzno-teologiczne naszego kraju. Wypada więc tylko zachęcić do nabycia tego tomu w Wydawnictwie Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu i przystąpienia do jego uważnej lektury. Filozoficzne spojrzenie na człowieka w wydaniu myśli chrześcijańskiej jest bowiem ważnym, po prostu koniecznym, składnikiem integralnego wizerunku człowieka.

+ Bp prof. dr hab. Ignacy Dec
emerytowany profesor i rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu